Evrensel Basım Yayın, 1988 yılında, Cağaloğlu’nda, Ankara İşhanı’nın kiralık küçücük bir odasında yayın hayatına katıldı. Şimdi Tarlabaşı/Beyoğlu’nda kendi binasında yayın faaliyetini sürdürmektedir.
Toplam nüfusun önemli bir yüzdesini, dolayısıyla da kitap okurlarının önemli bir bölümünü oluşturan genç nüfus, televizyondaki haber bültenlerinde bir tezgâhın üzerine sıra sıra konulmuş kitapların, “ele geçirilen” silahların yanında sergilenmesine; kitabın bir suç unsuru olduğunun bilinçaltına yerleştirilmeye çalışılmasına ancak bir kara ütopya romanında ya da filminde rastlanabileceğini düşünebilir. Fakat 12 Eylül 1980 askerî darbesi bu görüntüleri olağan günlük olaylar arasına sokmuştu.

Darbe şefinin, elinde kutsal kitapla miting kürsülerine çıktığı o günlerde on binlerce evde zorunlu olarak “kitaptan arınma” işlemi yapıldı. Kitapların bir kısmı çuvallarla toprağa gömüldü, bir kısmı yakıldı. Böylece kitap, gizlenmesi veya kurtulunması gereken bir malzeme olarak yeraltına geçerken insanların kafalarında ve hayatlarında kitaplıklardaki boşluklardan daha büyük boşluklar oluşuyordu. Çünkü rejimin düşman olduğu kitaplar insanlara sefalete, haksızlığa, yoksulluğa, sömürüye ve baskıya boyun eğmemelerini ve bunu nasıl yapacaklarını öğreten kitaplardı asıl olarak. Kitap bilgi, bilgi ise güç demekti. Generaller insanı, en önemli silahı olan bilgiden yoksun bırakarak o bilgiyi edindiği kitapları öldürücü silahların yanında teşhir ettiler.

Kitapla ilişkinin bu kadar çok baskı altına alınması, kitabın siyasi maliyetinin ve bedelinin bu kadar yüksek olması, doğal olarak potansiyel okur ile kitap arasındaki ilişkiyi de bozmuştur.
Evrensel Basım Yayın’ın, ülkedeki boğucu ve hantal havayı dağıtan 80 sonrası ilk hareketlerin doğrudan ürünü olduğunu söylemek abartı olmayacaktır. Yayınevinin 28 yıl boyunca yayınladığı 500’ü aşkın kitap da bunun kanıtıdır.

Okur, Evrensel Basım Yayın’ın yayın listesindeki kitapların isimlerine ve yayın tarihlerine baktığında dünya ve ülke tarihinin çok önemli belli başlı olgularıyla bu kitapların hem yayın tarihlerinin hem de içeriklerinin denk düştüklerini görecektir. Bu da yayınevinin “tarafsız” bir yayıncılık çizgisi değil, dünyada ve Türkiye’de olan bitenlere karşı tavrı olan bir yayıncılık çizgisi izlediğini gösterir.
90’lı yılların ilk yarısında ise aslında başka bir karanlık tablonun içinde yaşıyorduk. 1992-1995 yılları arasında Kürt Ulusal Hareketi’nin ivmesinin ve etkisinin artması, bu hareketi dizginlemek ve onunla baş etmek isteyen bir takım güçleri, gözdağı vermek için suikastlara yöneltti. Bu dönemde Kürdistan’da gazetecilik yapan birçok gazeteci öldürüldü.

Evrensel Basım Yayın da demokrasi güçlerinin önemli bir parçası ve desteğiydi. Kürt sorununda, Kürtlerin kültürel haklarını ve dillerini özgürce kullanıp geliştirmelerini, köy boşaltmalarına son verilmesini, gözaltında kayıpların, işkencelerin durdurulmasını, özel timin dağıtılmasını, faili meçhul cinayetlerin faillerinin bulunmasını, Kürtlerin anadilde eğitim hakkını savunanların yanında yer aldı. Yayın programını da buna göre belirledi doğal olarak.

Kürt kültürüyle ilgili yayıncılığını Türkçe ve Kürtçe kitaplarla sonraki yıllarda da sürdürdü yayınevi. Kürt Tarihi ve Kültür Dizisi ve Rêza Pirtûkên Kurdî serisinde yer alan Dar Üçgende Üç İsyan (Faik Bulut), Orta Anadolu Kürtleri (Rohat Alakom), Kürt Halk Türkülerinden Seçmeler (Salihê Kevirbirî), Cegerwîn’in Yaşamı ve Şiir Anlayışı (Ordîxanê Celîl), Ristemê Zal (Zal Oğlu Rüstem, Edîb Polat), Arîn/Mem û Zîn (Arîn/Mem ile Zîn, Cuma Boynukara), Antolojiya Helbesta Bakûr (Kuzey Şiiri Antolojisi, Arjen Arî), Bahol (Bavul, Çiya Mazî), Siwarê Ewran (Bulut Atlısı, Îsmaîl Dîndar) bunlardan bazılarıdır. Evrensel Basım Yayın, ondan fazla Kürtçe çocuk kitabı yayımladı. Dünya çocuk edebiyatının klasikleşmiş başyapıtlarından biri olan Pinokyo, ilk kez Kürtçeye çevrildi. Elliyi aşkın roman, öykü, şiir ve araştırma kitabı yayımlayan yayınevi, bu yönlü çalışmalarını sürdürüyor.

Şair Arjen Arî anısına Evrensel Basım Yayın, Lîs Yayınları, Ronahî Yayınları ve Kürt Yazarlar Derneği, her yıl Arjen Arî Şiir Yarışması düzenlemektedir. Yarışmanın ödülü olarak kazanan eser, Evrensel Basım Yayın tarafından yarışmayı düzenleyen kurumların logolarıyla kitaplaştırılıyor.

Yayınevinin yayıncılık anlayışında, tarih boyunca insanın ileri yürüyüşünü belgeleyen, geçmişte kazanılmış zaferleri anlatan, bu yüzden de bugünkü demokrasi mücadelesine yazılı olarak deneyim aktaran eserlerin özel bir önemi vardır.

Emeğin dününün, bugününün ve yarınının kültürünü savunan Evrensel Basım Yayın, daima emekçilerin desteğiyle yürüdü, onlara eşlik etti.

İletişim bilgileri:

Adres: Kamerhatun Mahallesi, Alhatun Sokak, No:25, Tarlabaşı, Beyoğlu/İstanbul

Telefon: 0212 255 25 46

Faks: 0212 255 25 87

E-posta adresi: info@evrenselbasim.com