Kurumlar
2002 yılında kurulan Diyarbakır Sanat Merkezi (DSM), Diyarbakır’daki kültür sanat ortamının canlanmasına katkıda bulunmayı, sanatseverlerin ve yerel sanatçıların nitelikli kültür sanat etkinliklerine erişebilecekleri, kendi projelerini geliştirebilecekleri ve sunabilecekleri bir buluşma mekânı yaratmayı hedefledi. DSM, sergiler, seminerler, tiyatro ve sinema gösterimleriyle gerek ülkenin batısındaki, gerek farklı ülkelerdeki kültürel birikimin Diyarbakır’la paylaşıldığı, Diyarbakırlıların da yıllardır biriktirdikleri tecrübelerini başka kentlerdeki insanlarla paylaştıkları bir sahne ve dünyanın çok farklı köşelerinden sanatçıları bir araya getiren, uluslararası ve disiplinlerarası kültür ve sanat projelerinin gerçekleştirildiği bir atölye oldu. 2007’de daha beşinci yılını kutlamadan “Türkiye’nin kültür hayatına en fazla katkıyı sağlayan adresler” sıralamasında beşinci sırada yer aldı.
Yaklaşık on yıl düzenli aylık programlarla ilerleyen aktif bir çalışmanın ardından, Diyarbakır’ın değişen ve zenginleşen kültür hayatını ve bu alanda üstlendiği rolü yeniden değerlendiren Diyarbakır Sanat Merkezi, 2011’den bu yana daha da derinleştirilmiş, odaklı ve bir kısmı süreklilik sağlamaya yönelik projelerle yoluna devam ediyor. Diyarbakır’da sivil toplum ve kültür sanat alanında faaliyet gösteren yerel ortaklarıyla, Türkiye’de ve uluslararası alanda geliştirdiği kurumsal ve bireysel ortak projelerle çalışmalarını sürdüren DSM, geliştirdiği kültür sanat projeleri ve işbirlikleriyle kuruluş amacına sadık bir biçimde Diyarbakır’ın yerel potansiyelinin hem Türkiye’nin diğer kentleriyle hem de uluslararası mecralarla ilişkilenmesinde bir köprü görevi üstlenmeyi sürdürüyor.
2004 yılında Diyarbakır’da kuruldu. Dünya dilleri ile Kürtçe arasındaki diyalogu geliştirmek, dünya yazarları ile Kürt yazarlar arasında ilişki kurup gelişimini sağlamak amacıyla bugüne dek, Dünya Edebiyatı Dizisi içerisinde Shakespeare, Franz Kafka, Selma Lagerlöf, Emily Dickinson, William Faulkner, Gabriel Garcia Marquez, Yaşar Kemal, Leyla Erbil, Orhan Pamuk, Murathan Mungan gibi şair ve yazarların eserlerini Kürtçeye kazandırdı. Bu yönüyle Lîs Yayınları bir çeviri okulu rolü üstlendi. 2007 yılında Kürtçenin farklı coğraflarda ve alfabelerde yazılmış temel eserlerini yeni edisyonlar ve Latin harfleri ile yayımladı. Serinin ilk 19 kitabı Ahmedê Xanî Kitaplığı adı altında geniş kitlelere ulaştı. Aynı yıl Mor Mühürler dizisi ile dünya edebiyatından önemli kadın yazarlar, bir kısmı iki dilli olmak üzere okurla buluştu. Mor Mühürler’de hedeflenen, Kürtçe kadın yazınının gelişimine destek olmak ve kadın yazarlar ile okurların buluşmasına imkân sağlamaktı. Lîs Yayınları, Modern Kürtçe Edebiyatın gelişiminin önünü açmak için genç yazarların eserlerini yayımlamaya her zaman öncelik verdi. Ayrıca, çocukların anadilinde düşünüp hayal kurmalarına katkı sağlamak için Lîs Zarok dizisi adı altında çocuk kitapları yayımlamaya başladı.
Kültürel kuruluşlar ve yerel yönetimler ile kültür ve edebiyat çalışmalarında ortaklaşmaya önem veren Lîs Yayınları, Diyarbakır Sanat Merkezi ortaklığıyla 2012 yılında Dünya Edebiyatına ve Büyük Ustalara Amed’den Bakmak ve 2013 yılında Diyarbakır’da Karşılaştırmalı Edebiyat Günleri etkinliklerini gerçekleştirdi. Lîs, Kürtçe edebiyatın görünürlüğünü sağlamak ve dilin gelişimine katkıda bulunmak amacıyla edebi eserlerin yanı sıra akademik konularda da üretimde bulunmaya devam ediyor.
Literature Across Frontiers (LAF) edebiyat değişim programları, çeviri çalışmaları ve bu alanda politik tartışmalar yürütmek için kurulan bir Avrupa Platformu. LAF edebiyat ve çeviri aracılığıyla kültürlerarası diyalogu geliştirmeyi ve çevirisi az yapılan edebiyatlara dikkat çekmeyi amaçlıyor. Britanya, Galler merkezli çalışan LAF 15. yılını geride bıraktı. Yeni edebiyat ilişkilerinin kurulmasına fırsat yaratan proje ve işbirlikleri için katalizör rolü oynayan LAF, aynı zamanda edebiyat alanında çeviri çalışmalarını ve politik tartışmaları takip eden çeşitli etkinliklerde, Avrupa’dan ve Avrupa’nın ötesinden kurumlar ve kişiler ile ortaklaşarak çalışıyor.
LAF, 2015 yılında, Avrupa Birliği’nin Yaratıcı Avrupa Programı tarafından desteklenen Literary Europe Live (LEuL) projesini başlattı.
Literary Europe Live (LEuL) Avrupa’nın edebiyat sahasının zenginliğini ve çeşitliliğini yansıtan programlar geliştirmek ve bu programları teşvik etmek için, Avrupa’dan on altı edebiyat festivalini ve etkinliğini bir araya getiriyor. Edebiyat alanında yükselen yeni yetenekleri destekleyen ve onlara dikkat çeken LEuL aynı zamanda çeviri yazına yönelik canlı ve dijital okuyucu kitlesi geliştirmeye yönelik çalışmalar yapıyor.
2015 yılının sonbaharında başlayan Literary Europe Live, Avrupa Birliği’nin Yaratıcı Avrupa Programının yeni Platformlar başlığı altında müşterek olarak finanse ediliyor.
http://www.lit-across-frontiers.org/
https://ec.europa.eu/programmes/creative-europe/
Bu web sitesi Diyarbakır Sanat Merkezi’nin Lîs Yayınları ve Literature Across Frontiers (LAF) ortaklığıyla, Sivil Düşün AB Programı ve Literary Europe Live Edebiyat Platformu (LEuL) desteğiyle yürüttüğü KurdîLit web sitesi projesi kapsamında hazırlanmıştır.
